Marek Dobrzycki podzielił się z naszą redakcją uwagami dotyczącymi rocznicy Parad 3 Maja w Chicago.
– Interesuję się historią Polonii, współpracowałem z Wojciechem Wierzewskim, który przez wiele lat był redaktorem naczelnym ”Zgody” i on bardzo rzetelnie opracował historię obchodów 3 Maja w Chicago. Te źródła są dostępne w archiwach ”Zgody”, a także w Bibliotece Muzeum Polskiego w Ameryce. I tak, pierwsza Parada odbyła się na 100-lecie Konstytucji w 1891 roku. Polonia była wtedy bardzo liczna i silna. Utworzono komitet przy parafii Św. Stanisława Kostki (pierwsza polska parafia w Chicago, jedna z największych w całej Ameryce). Ponieważ, jak zapewne Państwo wiedzą, do Parafii trzeba było się rejestrować, na przełomie XIX i XX wieku krążył taki żart w stanie Illinois: “Jakie jest największe miasto poza Chicago?” I zastanawiano się, czy to jest Springfield, stolica stanu, czy może Rockford, czy jakieś inne miasto? Sama Parafia Św. Stanisława Kostki liczyła ponad sześćdziesiąt tysięcy zarejestrowanych katolików. To też jest zapisane w książce, którą można przeczytać z archiwum Muzeum Polskiego.
I tak parada odbyła się na to stulecie lecz następne obchody zorganizował Związek Narodowy dwadzieścia cztery lata później, w 1915 roku. Również o tym napisał poprzedni redaktor naczelny Dziennika Związkowego Wojciech Białasiewicz. Wiedzę zaczerpnięto m.in.: z “Dziennika Związkowego” i “Dziennika Chicagoskiego” wydawanego przez zakon Zmartwychwstańców, którzy prowadzili większość parafii w Chicago.
Od 1918 roku Polacy coraz prężniej zaczęli się organizować. Były podejmowane akcje przez Ignacego Paderewskiego i wielu innych. W naszej starej polskiej dzielnicy znajdował się konsulat RP, przy ulicy Damen Paderewski siadał przy fortepianie i grał na ulicy polską muzykę dla tłumów.
Czyli podsumujmy: pierwsza parada 3 Maja rzeczywiście odbyła się 120 lat temu, nie było jednak ciągłości, bo następna miała miejsce dwadzieścia cztery lata później. Która parada będzie w przyszłym roku? Wystarczy liczydło: 121 odjąć 24 i wychodzi 97. Proste.
Marek Dobrzycki
zdjęcia: Woytek Zychowski (847.219.0525)
meritum.us