HAPPY BIRTHDAY AMERICA
4 th of July, Independence Day
Każdy stan Ameryki to jakby odmienny kraj, inny pejzaż, inne obyczaje, inny akcent. Ameryka jest krajem kontrastów i wielkiej różnorodności. Są tu bezkresne prerie pełne kwiecia, falujące wzgórza, mokradła, niebotyczne góry i ogromne metropolie. Burzliwa historia wycisnęła swe piętno na Ameryce, w obyczajowości, mentalności, a nawet stopie życiowej. Stany Zjednoczone to pięćdziesiąt państewek (stanów) zjednoczonych unią, mających różne systemy prawne, zróżnicowane szkolnictwo i wiele odmienności. Podróżując po Ameryce wydaje się czasem, że jesteśmy w innym kraju, czasem nawet trudno porozumieć się po angielsku. Taka jest Ameryka, zróżnicowana choć jedna. Bogata i kolorowa. Etniczność wzbogaciła ten kraj niebywale. Największa demokracja świata – Ameryka – ma tyle twarzy ile dni w roku, świętuje w lipcu kolejne urodziny…
Powędrujmy specerkiem po stanach Ameryki, by nacieszyć się niezwykłą różnorodnością tego kraju.
Alabama – od nazwy plemienia indiańskiego Alibamu, co oznacza – rozchylam zarośla.
Camellia State – Stan kamelii.
Motto: Audemus Jura Nostra Defendere – Śmiało praw naszych bronimy.
Alaska – w języku Aleutów oznacza – wielka ziemia.
The Last Frontier – Ostatnia granica.
Motto: North to the Future – Przez północ do przyszłości.
Arizona – w narzeczu lokalnych Indian arizona znaczy – małe źródło.
Grand Canyon State – Stan Wielkiego Kanionu.
Motto: Ditat Deus – Bóg wzbogaca.
Arkansas – tak indiański szczep Quapaw określał ludzi mieszkajacych w dole rzeki.
Land of Opportunity – Kraina możliwości.
Motto: Regnat Populus – Rządy ludu.
Connecticut – według Indian Pequot słowo to znaczy – długa rzeka.
Constitution State – Stan konstytucji.
Motto : Qui Transtulit Sustinet – Ten, który przeniósł wciąż podtrzymuje.
Dakota Południowa – w języku Siuksów słowo dakotah znaczy – przyjaciel.
Coyote State – Stan kojota.
Motto: Under God the People Rule – Z woli Bożej rządy ludu.
Dakota Północna – tak Siuksowie zwali sprzymierzenców i przyjaciół.
Peace Garden State – Stan ogrodu, pokoju.
Motto: Liberty and Union, Now and Forever, One and Inseparable.
Wolność i Unia,teraz i na zawsze, jedność i niepodzielność.
Delaware – na cześć lorda De La Warra, gubernatora Virginii.
First State – Stan pierwszy.
Motto: Liberty and Independence – Wolność i Niepodległość.
Floryda – florida po hiszpańsku znaczy – pełna kwiatów.
Sunshine State – Stan słońca.
Motto: In God We Trust – Ufamy Bogu.
Georgia – administrator kolonii nazwał ten stan dla uhonorowania
króla Anglii, Jerzego II.
Empire State of the South – Cesarski stan południa.
Motto: Wisdom, Justice and Moderation – Mądrość, Sprawiedliwość, Powściągliwość.
Hawaje – w lokalnym języku hawaiki znaczy – ojczyzna, kraj rodzinny.
The Aloha State – Stan miłości.
Motto: Ua mau ke ea o ka aina i ka pono – Prawością żyje ten kraj.
Idaho – w indiańskim narzeczu e-dah-how, znaczy – pory wschodu słońca.
Gem of the Mountains – Klejnot gór.
Motto: Esto Perpetua – Niechaj trwa wiecznie.
Illinois – tak Indianie Algonquin zwali wojowników lub mężczyzn.
The Prairie State – Stan prerii.
Motto: State Sovereignty – National Union, Suwerenność Stanu – Unia Narodowa.
Indiana – kraina Indian.
Hoosier State – Od zawołania pionierów…who is yers ? kto tu?
Motto: Crossroads of America – Skrzyżowanie dróg Ameryki.
Iowa – po indiańsku znaczy – piękny kraj.
Hawkeye State – Stan sokolego oka.
Motto: Our Liberties We Prize and Our Rights We Will Maintain – Cenimy swobody nasze i praw swoich strzec będziemy.
Kansas – ind. kansa – ludzie południowego wiatru.
Sunflower State – Stan słonecznika.
Motto: Ad Astra Per Aspera – Poprzez trudy do celu.
Południowa Karolina – nazwa honoruje królów angielskich, Karola I i II.
Palmetto State – Stan palmy.
Motto: Dum Spiro Spero – Dopóki żyję nie tracę nadziei.
Północna Karolina – na cześć królów angielskich, Karola I i II.
Tar Heel State – Stan wysmołowanej pięty, z czasów wojny domowej.
Motto: Esse Quam Videri – Prawda ważniejsza niż pozory.
Kalifornia – California to wyimaginowana kraina szczęścia, wg. XVI wiecznej hiszpańskiej romancy.
Golden State – Stan złota.
Motto: Eureka (grec.)
Kentucky – “kentake” w języku Irokezów znaczy kraina łąk.
Blue Grass State – Stan niebieskiej trawy.
Motto: United We Stand, Divide We Fall – W jedności siła, w podziałach słabość.
Kolorado – po hiszpańsku znaczy – czerwony.
Centennial State – Stan stulecia.
Motto: Nil Sine Numine – Nic bez opatrzności.
Luizjana – Rober de la Salle nazwał tę ziemię dla uhonorowania króla Francji, Ludwika XIV.
Pelican State – Stan pelikana.
Motto: Union, Justice and Confidence – Unia, Sprawiedliwość i Zaufanie.
Maine – od mainland – ląd stały.
Pine Tree State – Stan sosny.
Motto: Dirigo – Przewodzę.
Maryland – kraj Marii, na cześć królowej Henrietty Marii, żony Karola I.
Old Line State – Stan starej linii (bojowej).
Motto: Fatti Maschii, Parole Femine – Czyny mężów, słowa niewiast.
Massachusetts – ind. miejsce wielkiego wzgórza.
Bay State – Stan zatoki.
Motto: Ense Petit Placidam Sub Libertate Quietem – Mieczem szuka spokoju w wolności.
Michigan – w języku Indian Chippewa – “mici gama”- znaczy wielka woda.
Great Lake State – Stan Wielkiego Jeziora.
Motto: Si Quaeris Peninsulam Amoenam Circumspice – Jeśli szukasz miłego kraju rozejrzyj się dookoła.
Minnesota – w języku Siuksów znaczy – odbicie wody, mętna woda.
Gopher State – Stan susła.
Motto: L’etoile du Nord – Gwiazda północy.
Mississippi – w indiańskim narzeczu – wielka rzeka.
Magnolia state – Stan magnolii.
Motto: Virtute et Armis – Męstwem i orężem.
Missouri – nazwa plemienia indiańskiego, także rzeki nad którą mieszkało.
Show Me state – Stan “Pokażcie mi”.
Motto: Salus Populi Suprema Lex Esto – Dobro ludu winno być najwyższym prawem.
Montana – po hiszpańsku znaczy góry.
Treasure State – Stan skarbu.
Motto: Oro y Plata – Złoto i srebro.
Nebraska – po indiańsku znaczy szeroka woda.
Cornhusker State – Stan wyłuskujących kukurydzę.
Motto: Eqality before the Law – Równość wobec prawa.
Nevada – po hiszpańsku ośnieżone (szczyty).
All for Our Country – Wszystko dla kraju.
Motto: Sagebrush State – Stan sagebrush.
New Hampshire – na cześć hrabstwa Hamphsire w Anglii.
Granite State – Stan granitu.
Motto: Live Free or Die – Wolność lub śmierć.
New Jersey – od angielskiej wyspy Jersey.
Garden State – Stan ogrodu.
Motto: Liberty and Prosperity – Wolność i dobro.
Nowy York – na cześć brata króla angielskiego Karola II, Jakuba – księcia Yorku
Empire State – Stan imperialny.
Motto: Excelsior – Coraz wyżej.
Nowy Meksyk – po hiszpańsku Nuevo Mexico, tereny na płn. i wschód od rzeki Rio Grande.
Land od Enchantment – Kraina oczarowania.
Motto: Crescit Eundo – Rośnie rozchodząc się.
Ohio – w języku Irokezów znaczy – wielka rzeka.
Buckeye State – Stan kasztana.
Motto: With God, All Things Are Possible – Z Bogiem wszystko jest możliwe.
Oklahoma – w języku Indian Choctaw znaczy – czerwonoskóry.
Sooner State – Stan “wcześniej”…biali wkroczyli za wcześnie.
Motto: Labor Omnia Vincit – Praca wszystko zwycięża.
Oregon – nazwa pochodzi od rzeki Quaragan, co po francusku znaczy huragan. Beaver State – Stan bobra.
Motto: The Union – Unia.
Pennsylvania – W 1681 roku Karol II nadał prawa do tego obszaru Williamowi Pennowi.
Keystone State – Stan środka.
Motto: Virtue, Liberty and Independence – Prawość, wolność i niezależność.
Rhode Island – … Roode Eylandt – czerwona glina, występująca na wyspie.
Little Rhody – Mały Rhody.
Motto: Hope – Nadzieja.
Teksas – wg Indian Caddo znaczy – przyjaciel.
Lone Star State – Stan samotnej gwiazdy.
Motto: Friendship – Przyjaźń.
Tennessee – Tenassee, zwano dawną stolicę Indian Cherokee.
Volunteer State – Stan ochotników.
Motto: Agriculture and Commerce – Rolnictwo i handel.
Utah – po indiańsku Ute znaczy – wyżej.
Beehive State – Stan ula.
Motto: Industry – Przemysł.
Vermont – po francusku znaczy – zielone góry.
Green Mountain State – Stan zielonej góry.
Motto: Freedom and Unity – Wolność i jedność.
Waszyngton – na cześć Jerzego Waszyngtona.
Evergreen State – Stan wiecznie zielony.
Motto: Al-ki (ind.) – Przyszłość.
Virginia – na cześć niezamężnej królowej Elżbiety I.
Old Dominion – Stare Dominium.
Motto: Sic Semper Tyranis – Taki los spotyka zawsze tyranów.
Virginia Zachodnia – nazwa hrabstw zachodnich, które odmówiły wystąpienia z Unii w 1861 roku.
Mountain State – Stan górski.
Motto: Montani Semper Liberi – Ludzie gór zawsze wolni.
Wisconsin – w języku Indian Chippewa znaczy – wzbierające wody.
Badger State – Stan borsuka.
Motto: Forward – Naprzód.
Wyoming – na wielkiej równinie (ind.)
Equality State – Stan równości.
Motto: Equal Rights – Równość praw.
Janusz Kopeć
Chicago, 2010